Koszty to jedna z kluczowych kwestii wpływających na cały proces budowlany. Rozważne decyzje pozwalają jednak na podejmowanie wyborów przekładających się na znaczne oszczędności w trakcie realizacji inwestycji, bez utraty trwałości oraz komfortu użytkowania obiektu. Jedną z takich decyzji jest wybór technologii oraz materiałów budowlanych. Przegrody zewnętrzne stanowią znaczny udział w całkowitym koszcie budowy, jednocześnie sposób ich wykonania decyduje również o komforcie termicznym, jak i akustycznym wewnątrz budynku. W poniższym artykule przybliżymy główne aspekty wpływające na koszt wykonania ścian zewnętrznych, jak i przedstawimy oszczędności uzyskane dzięki przemyślanym decyzjom, przez jednego z naszych klientów.
5 rzeczy, które wpływają na koszt ściany
Jednymi z najważniejszych czynników wpływających na koszt przegrody jest rodzaj materiałów oraz koszt ich wbudowania. Ściany to jednak nie tylko element konstrukcyjny, ale i przegroda odpowiadająca za utratę ciepła z budynku, jak i zapewnienie komfortu akustycznego we wnętrzach. Materiał konstrukcyjny ścian bierze również udział w bilansie energetycznym budynku, wpływając na komfort termiczny użytkowników oraz koszty ogrzewania i chłodzenia. Dlatego porównywanie kosztów jedynie materiału murowego jest mylące, nie przedstawia całości obrazu i nie pozwala na podjęcie rzetelnej decyzji przynoszącej największe oszczędności. Aby minimalizować koszty budowy, warto dokładnie zweryfikować dostępne rozwiązania. Oto kilka czynników, które należy wziąć pod uwagę:
Wymagana nośność – zależy od ukształtowania ustroju konstrukcyjnego budynku oraz obciążeń przypadających na dany element. Odpowiednia wytrzymałość rozważanych materiałów jest podstawowym kryterium zapewniającym stabilność i trwałość całego budynku.
Wymagania akustyczne – zewnętrzne źródła hałasu oraz oczekiwany komfort wewnątrz obiektu mogą wpływać na zastosowanie konkretnych materiałów i rozwiązań.
Warunki cieplno-wilgotnościowe – wymagania prawne oraz warunki klimatyczne determinują konieczną do zastosowania grubość izolacji cieplnej. Różni się ona w zależności od właściwości przyjętego materiału murowego, co ma bezpośredni wpływ na sumaryczny koszt przegrody.
Cena materiału – koszt elementów murowych oraz izolacji termicznej to kluczowy składnik łącznego kosztu przegrody.
Cena montażu – różni się w zależności od rodzaju materiału murowego oraz izolacji termicznej.
Jak zaoszczędzić kilkanaście tysięcy, wybierając materiał ścienny.
Jeden z naszych klientów w ramach realizacji projektu budowlanego zdecydował się zlecić nam również przeprowadzenie analizy ekonomicznej rozwiązań ścian zewnętrznych. Na podstawie wstępnych ustaleń wytypowano kilka wariantów, których realizację dopuszczał inwestor. Wyniki w postaci kosztu realizacji metra kwadratowego każdego z rozważanych rozwiązań zobrazowano na wykresie. Jako podstawę porównania przyjęto współczynnik przenikania ciepła przez przegrodę, który dla wszystkich wariantów jest identyczny i wynosi 0,163[W/(m2K)].
Klient, zanim zdecydował się na współpracę w zakresie opracowania omawianej analizy ekonomicznej, na podstawie zasłyszanych opinii był przekonany do wariantu S1. Miał on okazać się najtańszy i najprostszy w realizacji. Po zapoznaniu się z wynikami oraz przeanalizowaniu czynników pozaekonomicznych klient zdecydował się jednak ostatecznie na realizację wariantu S2. Osiągnął dzięki temu znaczne oszczędności finansowe. Przy powierzchni ścian zewnętrznych projektowanego obiektu około 130 m2, zmniejszono sumaryczny koszt ich wykonania o prawie 9 tysięcy złotych netto. Stanowi to redukcję kosztu realizacji o ponad 15% względem pierwotnie zakładanego wariantu. Natomiast gdyby podjęto decyzję o realizacji najkorzystniejszej finansowo opcji (wariant S4), łączna oszczędność osiągnęłaby wartość prawie 13 tysięcy złotych netto, co przełożyłoby się na ponad 20% oszczędności względem pierwotnego rozwiązania.
Uzyskana oszczędność (przy założeniu 130 m2 powierzchni ścian zewnętrznych) względem pierwotnie zakładanego wariantu realizacji (S1) wynosi dokładnie:
Dla wariantu S2 (wybór inwestora) – 8 743,80 zł netto.
Dla wariantu S4 – 12 555,40 zł netto.
Natomiast maksymalna różnica pomiędzy rozpatrywanymi wariantami (S7 – S4) wynosi aż 17 951,70 zł netto. Zwrócić uwagę należy na fakt podania kwot netto, w związku z czym rzeczywista oszczędność będzie jeszcze większa.
Dzięki przeprowadzonej analizie ekonomicznej zredukowano koszt budowy domu o około dziewięć tysięcy złotych. Te oszczędności umożliwiły dostosowanie projektu do dodatkowych upodobań, bez przekroczenia początkowo założonego budżetu.
Podsumowanie
Optymalny wybór materiałów to jeden z kluczowych elementów minimalizacji kosztów budowy. Powyższy przykład potwierdza, że inwestycja w czas poświęcony na skrupulatne porównanie dostępnych możliwości może przynieść znaczące oszczędności. Najważniejsze decyzje w tym obszarze warto konsultować z ekspertem, by przyniosły one największe korzyści.
MATEUSZ SMOCZYK
Masz pytanie do tematu, poszukujesz optymalizacji dzięki którym zmniejszysz koszty budowy? Zapraszam do kontaktu!
Strefa cokołowa stanowi jeden z bardziej wymagających elementów budynku. Obszar ten wpływa na estetykę obiektu, decydując również o jakości cieplno-wilgotnościowej przegrody. Ma też za zadanie ochronę budynku przed wodą. Poznanie i zrozumienie szeregu czynników oddziałujących na strefę cokołową oraz wymagań z tego wynikających pozwala na jej właściwe zaprojektowanie i wykonanie.
Rola strefy cokołowej w budynku
Cokół pozostaje często elementem niedocenianym, traktowanym pobieżnie przez projektantów, jak i wykonawców. Ze względu na swoje położenie, strefa cokołowa budynku narażona jest na szereg niekorzystnych czynników. Właściwe rozwiązanie tego obszaru ma na celu ochronę budynku przed tymi oddziaływaniami, przy jednoczesnym zachowaniu estetycznego wyglądu.
Zabezpieczenie przed wodą:
z opadów atmosferycznych,
z topniejącego śniegu zalegającego przy budynku,
wodą rozbryzgową – odbijająca się od przyległych powierzchni,
wilgocią kapilarną oraz kondensacją międzywarstwową.
Aspekt termiczny:
ograniczenie strat ciepła z budynku,
zapobieganie kondensacji pary wodnej na wewnętrznej powierzchni przegrody.
Estetyka:
kształtowanie wyglądu budynku poprzez rodzaj warstwy wykończeniowej oraz geometrię cokołu,
trwałość warstw wykończeniowych.
Podczas projektowania strefy cokołowej należy uwzględnić wszystkie wyżej wymienione czynniki jednocześnie. W celu zapewnienia skuteczności rozwiązania konieczne jest całościowe podejście do tego obszaru budynku. Precyzyjny projekt pozwala uniknąć improwizacji oraz wątpliwych technicznie rozwiązań na placu budowy. Złożoność tego zagadnienia podkreśla często spotykany obraz odpadających tynków oraz okładzin cokołowych.
Prawidłowe rozwiązanie strefy cokołowej to złożone zagadnienie, które zignorowane, może objawić się w widoczny sposób, niedługo po zakończeniu robót.
Hydroizolacja strefy cokołowej
Z uwagi na opisane wyżej źródła oddziaływania wody, prawidłowa hydroizolacja strefy cokołowej to istotne zagadnienie. Jednocześnie ze względu na zachodzące w tym obszarze procesy wymiany pary wodnej ze środowiskiem zewnętrznym, należy zapewnić jej swobodną dyfuzję. Zignorowanie tego aspektu może skutkować zawilgoceniem, prowadzącym do zwiększonych strat ciepła oraz degradacji materiałów. Dlatego w celu prawidłowego zabezpieczenia strefy cokołowej przed wodą konieczne jest zastosowanie materiałów spełniających szereg wymagań im stawianym.
Niski opór dyfuzyjny – z tego względu stosowanie produktów bitumicznych, które stanowią barierę dla pary wodnej, jest niepoprawne. Papy, emulsje, czy też grubowarstwowe powłoki bitumiczne często nie będą dobrym rozwiązaniem na zabezpieczenie strefy cokołowej przed wodą.
Odporność na obciążenie termiczne – zapewnienie wysokiej odkształcalności może wiązać się z koniecznością zastosowania dodatkowych taśm lub kształtek uszczelniających.
Możliwość przymocowania warstw wykończeniowych – materiał hydroizolacyjny musi stanowić typowe podłoże umożliwiające wykonanie tynku, okładziny ceramicznej lub montaż termoizolacji, zapewniając właściwą przyczepność do podłoża.
Możliwość połączenia z hydroizolacją ściany fundamentowej – przyjęte rozwiązanie powinno zapewniać ciągłość hydroizolacji pionowej, co w zależności od zastosowanych materiałów może wymuszać przyjęcie odpowiedniej kolejności robót.
Dodatkowo hydroizolacja powinna zostać wyprowadzona ponad grunt do wysokości oddziaływania wody rozbryzgowej, co zależne jest od rozwiązania terenu wokół budynku. W praktyce najczęściej stosowanymi w tym obszarze wyrobami są mineralne zaprawy uszczelniające lub masy hybrydowe. Jednak dobór konkretnego rozwiązania należy zawsze rozpatrywać indywidualnie.
Termoizolacja strefy cokołowej
Ocieplenie cokołu wpływa na straty ciepła z budynku, a co za tym idzie koszty jego ogrzewania. Termoizolacja cokołu ma też na celu zapobieganie kondensacji wilgoci na powierzchni wewnętrznej przegrody. Stanowi również często podłoże dla warstwy wykończeniowej. W związku z powyższym podczas doboru rozwiązania sposobu termoizolacji strefy cokołowej należy uwzględnić szereg czynników wpływających na poprawność tego zakresu.
Odporność na oddziaływanie wody i wytrzymałość mechaniczna – z racji lokalizowania hydroizolacji na materiale konstrukcyjnym, termoizolacja strefy cokołowej powinna być odporna na oddziaływanie wody, jak i wytrzymała mechanicznie. Uwaga: Poza szczególnymi przypadkami, hydroizolacji nie wykonuje się na termoizolacji.
Grubość termoizolacji – odpowiednia grubość termoizolacji, umożliwia cofnięcie lica cokołu w stosunku do płaszczyzny ściany. Prócz znaczenia estetycznego, takie rozwiązanie umożliwia również ograniczenie zalewania cokołu przez wodę opadową.
Długość termoizolacji – głębokość termoizolacji w gruncie powinna wynikać z obliczeń cieplno-wilgotnościowych przegrody. Parametry termoizolacji zależne są również od tego, czy budynek jest podpiwniczony oraz czy ewentualna kondygnacja podziemna jest ogrzewana.
Sposób mocowania – Termoizolację strefy cokołowej mocuje się za pomocą klejów dobranych w zależności od hydroizolacji znajdującej się na ścianie fundamentowej. Pamiętać należy o stosowaniu materiałów bezrozpuszczalnikowych, które przyczyniają się do niszczenia styropianów. Ewentualna konieczność mocowania mechanicznego uzależniona jest od warstwy wykończeniowej cokołu.
W praktyce najczęściej stosowanymi w tym obszarze wyrobami są polistyren ekstrudowany (XPS), tak zwany styrodur lub też hydrofobizowany polistyren ekspandowany – styropian EPS. Dobór parametrów termoizolacji powinien jednak każdorazowo wynikać z obliczeń cieplno-wilgotnościowych.
Wykończenie strefy cokołowej
Cokół bierze udział w kreowaniu wyglądu zewnętrznego budynku. Jego wykończenie, kształt oraz użyte materiały wpływają na ogólny charakter architektoniczny, decydując również o trwałości rozwiązania.
Współpraca i kompatybilność materiałów – zastosowane materiały, muszą być zgodne z przyjętym systemem ociepleń. Związany jest z tym odpowiedni dobór warstwy zbrojącej na powierzchni termoizolacji oraz sposób montażu warstwy wykończeniowej.
Zabezpieczenie przed wodą – warstwy wykończeniowe należy zabezpieczyć przed podciąganiem kapilarnym wody z gruntu zlokalizowanego wokół budynku. Ostatnim etapem jest hydrofobizacja, która uodparnia warstwę wykończeniową na działanie wody opadowej oraz rozbryzgowej.
Odporność na obciążenie termiczne – oprócz zastosowania wyrobów mrozoodpornych, ważna jest również odpowiednia technika klejenia okładzin ceramicznych. Powstanie pustych przestrzeni pod płytkami, w których gromadzić mogłaby się wilgoć, może skutkować oderwaniem okładziny w trakcie przymrozków.
Niski opór dyfuzyjny – Tynki nie powinny stanowić bariery dla pary wodnej, natomiast płytki cokołowe należy przyklejać z odpowiednim odstępem umożliwiającym jej swobodną dyfuzję.
Warstwa wykończeniowa to jeden z ostatnich etapów prac nad strefą cokołową budynku. Aby zapewnić jej trwałość oraz estetyczny wygląd na długie lata, zadbać należy o odpowiedni dobór poszczególnych materiałów oraz prawidłowe wykonanie prac.
Miejsca krytyczne
Strefa cokołowa obejmuje swym zakresem również miejsca wymagające szczególnej uwagi. Zlokalizowane przy budynku tarasy, schody wejściowe, czy też okna i drzwi, wymagają specjalnych zabiegów. Sytuacji nie ułatwia różnorodność dostępnych rozwiązań, co sprawia, że niemal w każdym przypadku różnią się one od siebie i wymagają indywidualnego podejścia.
Progi okienne i drzwiowe – ze względu na występujące w połączeniu materiały o różnej rozszerzalności cieplnej, konieczne jest dobranie rozwiązania gwarantującego szczelność w tych specyficznych warunkach. Wiąże się to często z koniecznością zastosowania specjalnych materiałów oraz dodatkowych taśm lub kształtek uszczelniających.
Tarasy naziemne oraz schody – konieczne jest staranne przemyślenie sposobu połączenia izolacji tarasu lub schodów z budynkiem. Tak by zapewnić szczelność oraz właściwe odprowadzenie wód opadowych w zależności od sposobu wykonania warstw wykończeniowych tarasu.
Elewacje wentylowane – ściany z pustką powietrzną przed warstwą licową wymagają zastosowania specjalnych rozwiązań strefy cokołowej. Zapewnić należy odpowiednią wentylację pustki powietrznej, jak i odprowadzenie ewentualnych skroplin z tej przestrzeni.
Brak szczegółowego rozwiązania detali w dokumentacji projektowej skutkuje improwizacją na placu budowy oraz błędami.
Podsumowanie
Strefa cokołowa budynku narażona jest na szereg niekorzystnych czynników, jednak dzięki przyjęciu właściwych rozwiązań możliwe jest zapewnienie jej odpowiedniej trwałości i estetyki. Szczegółowa dokumentacja projektowa pomaga uniknąć kosztownych napraw oraz poprawek, które często wynikają z nietrafionych, improwizowanych rozwiązań przyjętych na etapie budowy.
Obecnie około 90% swojego czasu spędzamy w budynkach, z czego większość z nas, znaczną część tego czasu spędza we własnym domu. Z tego względu istotnym staje się nie tylko zapewnienie odpowiednich warunków do funkcjonowania człowieka we wnętrzach obiektów, ale również świadome kształtowanie tego, jak budynek wpływa na jego użytkowników. Poprzez rozważne kreowanie przestrzeni oraz właściwe dostosowanie rozwiązań możemy wpływać na poprawę jakości funkcjonowania mieszkańców.
Jak budynek wpływa na użytkowników
Dom, jak i mieszkanie, w których spędzamy większość czasu, są miejscem, które zapewniać powinno schronienie, bezpieczeństwo oraz komfort. Warunki panujące w miejscu zamieszkania sprzyjać powinny pracy, zabawie i wypoczynkowi. Budynek taki powinien w jak najlepszym sposób przykładać się do spełniania funkcji jaką pełni. Przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach może jednak oddziaływać negatywnie na organizm ludzki, szczególnie w przypadku tak zwanych „chorych budynków”, co szczegółowo opisano w artykule poświęconym syndromowi chorego budynku. Relacje pomiędzy warunkami zamieszkania a stanem zdrowia są ze sobą silnie powiązane. Środowisko zbudowane wpływa na wiele aspektów naszego codziennego funkcjonowania, z których wyróżnić można między innymi:
Zdrowie fizyczne – utrzymanie odpowiedniej jakości termicznej oraz mikroklimatu wnętrz wpływa na zmniejszenie częstotliwości oraz intensywności zachorowań. W szczególności nadmierne zawilgocenie pomieszczeń ma negatywny wpływ na zdrowie, stanowiąc poważne zagrożenie dla dzieci. Realizacja obiektu sprzyjającego zdrowiu wymaga uwzględnienia szerokiej gamy czynników.
Zdrowie psychiczne – przemyślany wystrój wnętrz, otwartość przestrzeni, zieleń wokół oraz wewnątrz budynku mają pozytywny wpływ na nastrój i samopoczucie mieszkańców, tworząc przyjazną atmosferę.
Komfort i samopoczucie – funkcjonalność przestrzeni, dostęp do światła naturalnego, rozkład temperatur w pomieszczeniach mają istotny wpływ na jakość funkcjonowania użytkowników. Również zarządzanie akustyką, w celu zapewnienia prywatności oraz odpowiednich warunków do odpoczynku wpływa na zadowolenie mieszkańców.
Produktywność – istnieje związek między wydajnością a samopoczuciem. Czystość powietrza, dostosowanie temperatury do indywidualnych preferencji oraz jakość akustyczna wnętrz przekłada się na wydajność pracy i nauki.
Bezpieczeństwo – odpowiednia trwałość rozwiązań, jak i zabezpieczenia na wypadek sytuacji awaryjnych wpływają na poczucie bezpieczeństwa użytkowników. Również efektywność energetyczna obiektu przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo finansowe i spokój, w związku z brakiem obaw o rosnące ceny energii.
Więzi społeczne – fizyczny układ, jak i atmosfera panująca wewnątrz budynku wpływa na relacje. Przemyślane projektowanie wspiera zdrowe interakcje między użytkownikami. Jednocześnie dobrze zaplanowane przestrzenie prywatne pozwalają na odpoczynek i relaks.
Wszystkie powyższe elementy wpływają na jakość życia w budynku. Odpowiedzialne podejście do budowy, wysoka jakość projektu i uwzględnienie potrzeb użytkowników, są kluczowe dla stworzenia przestrzeni, która nie tylko spełnia swoje funkcje praktyczne, ale również sprzyja zdrowiu i dobremu samopoczuciu.
Dom dbający o mieszkańców
Zdrowie jako świadomy efekt projektowania to stosunkowo nowa koncepcja, która pojawiła się wraz z rozwojem zrównoważonym oraz wzrostem świadomości oddziaływania środowiska zbudowanego na użytkowników. Wraz z poświęcaniem coraz większej uwagi na cel poprawy jakości funkcjonowania jednostki oraz opracowaniem narzędzi pozwalających na obiektywną weryfikację tych parametrów, budownictwo przestało ograniczać się do wznoszenia obiektów zapewniających nam jedynie schronienie. Obecnie realizujemy budynki, które również przyczynią się do poprawienia jakości naszego życia.
Zdrowy dom możliwie najlepiej sprzyja zaspokajaniu ludzkich potrzeb oraz przyczynia się do kształtowania wysokich standardów zdrowia fizycznego i psychicznego.
Budynek to zespół naczyń połączonych. By zapewnić wysokiej jakości warunki funkcjonowania użytkowników, zadbać należy o każdy element obiektu. Zdrowy dom to nie tylko dobór odpowiedniego wyposażenia instalacyjnego, ale również przemyślny układ funkcjonalny, jak i właściwe rozwiązania materiałowo strukturalne. Wszystkie te elementy są ze sobą powiązane i wpływają na każdy aspekt składający się na ostateczną jakość środowiska wewnętrznego.
Jakość powietrza wewnętrznego – filtracja powietrza, kontrola wilgotności, ochrona przed radonem, wybór materiałów i środków czyszczących o niskiej zawartości Lotnych Związków Organicznych (LZO).
Komfort termiczny – minimalizacja mostków termicznych, zapewnienie odpowiedniej temperatury oraz prędkości powietrza we wnętrzach, przeciwdziałanie przeciągom oraz przewiewom.
Czystość wnętrz – właściwości materiałów wykończeniowych, powierzchnie antybakteryjne, minimalizowanie przedostawania się zanieczyszczeń do wnętrza budynku.
Czynniki społeczno-socjologiczne – elastyczność funkcjonalno-użytkowa, kształtowanie przestrzeni osobistej oraz wspólnej, przystosowanie obiektu do wymagań osób chorych i niepełnosprawnych,
Oświetlenie – dostęp do światła naturalnego, intensywność oraz rozmieszczenie oświetlenia sztucznego, temperatura barwowa i zdolność oddawania barw źródeł światła.
Komfort akustyczny – właściwości materiałów wykończeniowych, rozwiązania przegród oraz instalacji zabezpieczające przed zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi źródłami hałasu.
Jednak zdrowy dom to nie tylko efekt zaangażowania i przyjęcia właściwych rozwiązań na etapie projektu. Równie ważna jest jakość realizacji robót. By efektem budowy był bezpieczny i przyjazny mieszkańcom dom ważna jest kontrola jakości prac każdego etapu budowy. Zwłaszcza w dzisiejszych czasach, gdy budowa to znaczne ilości materiałów o różnych parametrach, wymagających szerokiej wiedzy w celu ich właściwego wbudowania.
Podsumowanie
Zdrowy dom to przyjazne środowisko rozwoju, większa produktywność, mniej wizyt u lekarzy i szybszy powrót do zdrowia. Jest to wyraz realizacji idei zrównoważonego rozwoju, skupiającej się nie tylko na środowisku naturalnym, ale także na zapewnieniu możliwie najlepszych warunków funkcjonowania użytkowników we wnętrzach. Aby to osiągnąć wymagana jest jednak szeroka interdyscyplinarna wiedza oraz duże zaangażowanie od etapu projektu po ukończenie budowy.
Budowa domu to ekscytujący, ale i złożony proces. Sukces tego przedsięwzięcia wymaga solidnego przygotowania, czego jednym z kluczowych elementów jest opracowanie dokumentacji projektowej. Przyjęte rozwiązania projektowe wpływają na każdy aspekt związany z powstającym budynkiem, od kosztów budowy, po koszty eksploatacji oraz komfort użytkowania. Natomiast dokumentacja projektowa stanowi nie tylko „mapę” dla wykonawcy, ale także pozwala na weryfikację poprawności wykonanych robót oraz zgodności z oczekiwaniami inwestora.
Jak projekt wpływa na efekt prac
Etap projektu ma kluczowy wpływ na całą inwestycję, ponieważ to na tym etapie podejmowane są decyzje o fundamentalnym znaczeniu. Czas poświęcony na podjęcie świadomych i przemyślanych wyborów przekłada się na prawie każdy aspekt projektowanego budynku. Dlatego warto przeznaczyć na ten etap odpowiednią ilość czasu i uwagi. Obecnie dzięki zastosowaniu zaawansowanych narzędzi, w połączeniu z odpowiednim rozpoznaniem potrzeb klienta jesteśmy w stanie projektować budynki spełniające swoje założenia w każdym aspekcie.
Koszt budowy – wynika bezpośrednio z wyboru technologii budowy oraz przyjętych rozwiązań technicznych, czego przykłady opisaliśmy w dziale jak oszczędzać na budowie. Jednocześnie szczegółowa dokumentacja minimalizuje ryzyko nieporozumień, kosztownych błędów, poprawek i zmian w trakcie budowy.
Koszt eksploatacji – właściwe określenie parametrów wpływających na efektywność energetyczną oraz dobór systemów ogrzewania i chłodzenia decyduje o corocznych kosztach związanych z użytkowaniem budynku.
Jakość prac – jasno określone standardy oraz precyzyjne wytyczne znacząco poprawiają jakość robót budowlanych, ułatwiając weryfikację poprawności realizacji prac i unikanie fuszerek.
Zdrowie oraz bezpieczeństwo mieszkańców – budynek w dużym stopniu wpływa na zdrowie oraz samopoczucie jego użytkowników, co szczegółowo opisaliśmy w sekcji zdrowy dom. Przyjęte na etapie projektu założenia, decydują o powstaniu przestrzeni wspierającej kształtowanie wysokiego standardu zdrowia fizycznego i psychicznego domowników.
Estetyka i funkcjonalność – stworzenie harmonijnego i komfortowego miejsca do życia wymaga starannego planowania. Kształtowanie wyglądu oraz organizacji przestrzeni wewnątrz, jak i na zewnętrz budynku wpływa na komfort mieszkańców oraz integrację budynku z otoczeniem.
Biorąc pod uwagę powyższe, projekt budowlany stworzony w oparciu o analizę potrzeb oraz możliwości i oczekiwań Inwestora, jest niewątpliwie najważniejszym elementem całego procesu inwestycyjnego. Stanowi on podstawę do kolejnego etapu urzeczywistnienia się marzeń w procesie realizacji robót budowlanych.
Zawartość projektu budowlanego
Obecnie projekt budowlany składa się z czterech części: projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz załączników. Teoretycznie zawartość projektu jest uregulowana prawnie. W rzeczywistości jednak jakość opracowań projektowych różnych pracowni potrafi odbiegać od siebie w sposób znaczny. Dodatkowo projekt może zostać uzupełniony również o elementy dodatkowe, w zależności od potrzeb zamawiającego. Dlatego chcąc zadbać o wysokiej jakości dokumentację projektową, inwestor zmuszony jest do dokładnej weryfikacji potencjalnych wykonawców. Powoduje to, że wybór pracowni, której powierzymy opracowanie projektu naszego domu nie należy do łatwych zadań.
Wpływ projektu na koszty budowy i eksploatacji budynku
Etap opracowania projektu budowlanego to czas na wybór rozwiązań pozwalających ograniczyć koszty budowy oraz zużycie energii w budynku, redukując dzięki temu koszty jego użytkowania. Nie ma jednak uniwersalnych, optymalnych kosztowo rozwiązań. Każdy budynek jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Dlatego podejmowane decyzje powinny opierać się na precyzyjnych danych, a nie informacji marketingowych. Opracowany w rzetelny sposób projekt pozwala nie tylko na obniżenie kosztów związanych z budynkiem, ale również na wiele sposobów przyczynia się do zmniejszenia kosztów budowy.
Optymalizacja rozwiązań – Etap projektowania umożliwia porównanie dostępnych opcji oraz wybór najkorzystniejszych z nich. Precyzyjne określenie wymagań wobec materiałów oraz zastosowanie efektywnych technologii pozwala na ograniczenie zbędnych kosztów.
Określenie kosztów budowy – Dokładny projekt umożliwia inwestorowi realne oszacowanie kosztów budowy. To kluczowy aspekt, który pomaga ocenić możliwości finansowe i określić wysokość ewentualnego kredytu.
Wybór wykonawców – oferty sporządzone w oparciu o projekt, w którym jasno sprecyzowano wymagania łatwiej ze sobą porównać. W przypadku wybrakowanej dokumentacji każdy wykonawca może proponować swoje własne rozwiązania, co znacznie utrudnia porównanie ofert i wybór najkorzystniejszej.
Unikanie nieplanowanych kosztów – niedopracowania na etapie projektu budowlanego mogą prowadzić do licznych kolizji oraz konieczności wprowadzania zmian i poprawek podczas budowy, co wpływa na jakość, wzrost kosztu budowy oraz powstanie opóźnień.
Efektywność energetyczna – Rozwiązania wybrane na etapie opracowania projektu wpływają na efektywność energetyczną budynku. Przemyślane decyzje pozwalają na osiągnięcie znacznych oszczędności związanych z minimalizacją kosztów eksploatacji budynku.
Naprawy, remonty i konserwacja – dokładny projekt oraz egzekwowanie jego zapisów na etapie realizacji pozwala na minimalizację błędów skutkujących usterkami i koniecznością napraw w trakcie użytkowania obiektu. Starannie dobrane rozwiązania, uwzględniające trwałość poszczególnych elementów budynku, pozwalają na ograniczenie potrzeby remontów w przyszłości.
Projekt to tylko około 5% kosztu realizacji inwestycji. Jednocześnie ma decydujący wpływ na koszty budowy oraz późniejszej eksploatacji.
To, w jaki sposób czas poświęcony na opracowanie dokumentacji projektowej przekłada się na oszczędności na etapie robót budowlanych, dobrze ilustruje wykres MacLeamy’ego (Rysunek 1). Krzywa ta obrazuje jak wysiłek wkładany na początkowych etapach, przynosi największe efekty przy minimalnych kosztach. Natomiast każda zmiana wdrażana na późniejszych etapach wymaga większego wysiłku i większych nakładów finansowych.
Rysunek 1. Krzywa MacLeamy’ego
Im więcej zaangażowania i decyzji podejmie się na początkowych etapach realizacji inwestycji, tym uzyskuje się większą kontrolę nad kosztami. W miarę postępu prac, szczególnie w trakcie robót budowlanych, wprowadzanie zmian staje się coraz trudniejsze i droższe, często wymagając dodatkowego nakładu pracy oraz mogąc powodować opóźnienia i konieczność wykonania niektórych prac ponownie. Powyższe podkreśla znaczenie dokładnego i starannego planowania oraz projektowania, co pomaga minimalizować koszty i ryzyko. Aby osiągnąć najlepsze efekty wszyscy zaangażowani w projekt uczestnicy powinni pracować wspólnie od samego początku.
Im więcej dobrze przemyślanych decyzji na etapie projektu, tym niższe koszty budowy, mniej problemów oraz stresu i łatwiejsza kontrola budżetu.
Wpływ projektu na jakość wykonania robót
Każdy budujący powinien pamiętać, że interesy wykonawcy często różnią się od jego własnych. Firmy budowlane niejednokrotnie starają się polecać własne rozwiązania, kierując się łatwością wykonania, na dalszy plan spychając kwestię jakości, czy trwałości. Warto pamiętać, że to inwestor będzie mieszkał w tak zbudowanym domu i ponosił koszty ewentualnych napraw oraz konserwacji. Uniknięcie błędów wynikających ze źle dobranych rozwiązań możliwe jest dzięki solidnie opracowanej dokumentacji projektowej. Dokładne wytyczne oraz szczegółowe rozwiązania przyczyniają się do wzrostu jakości wykonania robót na kilka sposobów.
Wstępna selekcja wykonawców – dokładność projektu może wpływać na podejście potencjalnych wykonawców. Widząc szczegółową dokumentację, wiedzą, że na budowie nie będzie tolerowana fuszerka. To może zniechęcić nierzetelnych wykonawców przed nawiązaniem współpracy, co pomaga oszczędzić wielu nerwów i czasu podczas budowy.
Jakość prac – precyzyjne wytyczne zawarte w projekcie, między innymi z zakresu materiałów oraz technologii robót, eliminują niejasności i pozostawiają niewiele miejsca na improwizację. Przekłada się to na wykonanie prac zgodnie z określonymi standardami.
Kontrola poprawności robót – Dzięki szczegółowej dokumentacji projektowej, w łatwy sposób można skontrolować poprawność wykonanych robót. Bez właściwej dokumentacji stanowiącej podstawę realizacji prac, trudno zweryfikować oraz rozliczyć pracę wykonawcy.
Zarządzanie realizacją prac – Projekt to kompleksowy plan całego przedsięwzięcia, pełniący funkcję „mapy” dla wykonawcy. Szczegółowe wytyczne ułatwiają organizację prac budowlanych, dzięki czemu mniejsza jest szansa pominięcia niektórych etapów, co mogłoby wiązać się z późniejszymi poprawkami.
Szczegółowe informacje zawarte w projekcie są nieocenioną pomocą, zwłaszcza dla osób bez doświadczenia w budownictwie. Taka dokumentacja, choć nie zastąpi fachowej wiedzy kierownika budowy czy inspektora nadzoru inwestorskiego, stanowi cenne wsparcie przy samodzielnej kontroli postępu prac. Umożliwia to szybsze reagowanie na nieprawidłowości, co może zapobiec poważniejszym problemom na dalszych etapach budowy. W efekcie czego dobrze opracowany projekt staje się ważnym elementem kontroli dla inwestora.
Szczegółowy projekt eliminuje niejasności, ułatwia organizację prac oraz kontrolę poprawności wykonania robót.
Nie tylko projekt budowlany
Projekt stanowi fundament każdej budowy. Jednak prawidłowe ukończenie zaplanowanej inwestycji wymaga także starannego zarządzania całym procesem realizacji. Kluczem do sukcesu jest wiedza oraz ścisła współpraca i zaangażowanie wszystkich uczestników procesu budowlanego. Wybór odpowiednich wykonawców, wnikliwa kontrola poprawności wykonywanych robót oraz skuteczna komunikacja są jednymi ze składowych pomyślnego zakończenia budowy. Kompleksowe podejście do tych kwestii pozwala na stworzenie obiektu spełniającego założone oczekiwania, zgodnie z harmonogramem i w ramach przewidzianego budżetu.
Podsumowanie
Przemyślany oraz skrupulatnie opracowany projekt to nie tylko dokładny opis potrzeb Inwestora, ale i narzędzie do osiągnięcia zamierzonego celu, jakim jest budowa zdrowego, ekonomicznego i trwałego budynku. Zadbanie o właściwie opracowany projekt, który stanowi podstawę kolejnych działań to pierwszy krok do realizacji marzeń o budowie własnego domu.